HAMURDAN BİR DÜNYA YARATMAK

Mükemmelliğe fazla önem vermek ve buna fazla takılı kalmak... Aslında her şey bununla başlıyor. İnsan bazen kendisindeki ve çevresindeki her şeyin mükemmel olmasını istiyor. Bizler de bazen her şeyin mükemmel olamayacağını unutarak bunu ne yazık ki çocuklara yansıtıyoruz. Çocuğun en doğal dünyası olan oyuna bile farkında olmadan müdahalelerde bulunabiliyoruz. 

Çocuklara istemeden yaptığımız müdahaleler içinden benim en çok dikkatimi çeken çocukların oyun hamurlarıyla oynarken oldukça sınırlandırılmaları oldu. Temiz hamurlar, renkleri birbirine karışmamış hamurlar... Hamurların renkleri birbirine karışmamış olmak zorunda değil! Önce bu algıyı yıkmak gerekiyor. Bazen çocukların neyi, neyden ve nasıl yapmak istediklerine değil de hamurların kirlenmemesine odaklanıyor ve farkında olmadan onları sınırlandırıyoruz. Hayallerindekileri gerçekleştirmelerine, yaratıcılıklarını kullanmalarına engel oluyor ve gelişimlerine ket vuruyoruz. Bırakalım diledikleri gibi oynasınlar, hayallerinde ne varsa onu gerçeğe dönüştürebilsinler. Belki bir iki hamuru karıştırıp yeni bir parça hamur elde edecekler belki de rengarenk bir top hamur onlara yetecek. Unutmayalım ki bir oyun hamuru renkleri karışmış olsa da olmasa da belli bir süre dayandıktan sonra bozulacaktır. İstediğiniz kadar temiz bir şekilde kullanmaya özen gösterin yine de oyun hamuru kirlenecek, sert bir hale gelecektir ama çocuğunuz kendini ortaya koymak ve ifade etmek için gereken her türlü beceriyi bu yaşlardaki deneyimleri sonucu öğrenecektir. Kısacası çocukların ileri yaşlarda kendini nasıl ifade edeceği, ne kadar yaratıcı fikir ve ürün ortaya koyabileceği bizim çocuklarımıza karşı davranışlarımıza bağlı. 

Kendimize sürekli şunu sormalıyız: "Acaba bu etkinlikte, oyunda, yaşamda çocuğuma kendini ortaya koyabilmesi ve kendini ifade edebilmesi için ona ne kadar özgürlük tanıyorum?  Ne gibi fırsatlar sağlıyorum?" Benim temel sorum bu. Bu soruyu kendime sürekli hatırlatmaya ve yapacağım her şeyde dikkate almaya çalışıyorum. Bu yazıya oyun hamurları üzerinden başladım fakat asıl dikkat çekmek istediğim yaratıcılık, çocukların kendilerini özgürce ortaya koyabilmeleri ve ifade edebilmeleri gibi konulardı. Daha fazla uzatmadan, daha yaratıcı çocuklar istiyorsak gereksiz yere onları sınırlandırmayalım ve kendileri gibi düşünmelerine, kendi istedikleri ürünleri üretmelerine kısaca kendileri olmalarına mümkün olduğunca olanak tanıyalım.

Yazıya oyun hamurlarıyla başlayıp devamında oyun hamurlarıyla dilediğimiz gibi oynayabileceğimiz bir çalışma koymasaydık olmazdı.Hamurları ve çeşitli materyalleri (boncuklar, kalıplar, pullar, düğmeler, kapaklar...) koyarak çocukları serbest bırakmak bence en güzeli. Fakat bazen bazı çocuklar bir şey üretmeye başlamak için biraz cesaretlendirilmeye ihtiyaç duyabiliyor. Bu, çocukları teşvik etmek ve harekete geçirmek için çok genel bir tema, öneri, fikir sunulabilir. Örneğin önünde çeşitli materyaller ve hamurlar olmasına rağmen dakikalarca bekleyen, ne yapacağına karar vermemiş ya da aklındakini üretmeye ortaya çıkarmaya henüz kendini hazır hissetmeyen miniklerinizi "Birlikte  .... yapmaya ne dersin? Hadi sen pastacı ol bende müşteri olayım. Benim için bir pasta hazırlar mısın?" şeklinde cesaretlendirebilirsiniz. 

 

Dikkat çekmek istediğim bir konu da çocuklara resim yaparken, hamurlarla oynarken ya da herhangi bir şeyde sürekli, tema, fikir ve öneri vermek doğru değildir! Bu şekilde davranarak çocukların yaratıcı düşünme becerilerini kullanmalarına engel olursunuz. Bu yüzden çocukların gerçekten ihtiyaç duyduğunu düşündüğünüzde onları çok fazla yönlendirmeden cesaretlendirmeye özen gösteriniz. Diğer önem verdiğim bir nokta ise çocukların kendi benliklerini gösterebilmeleri için birden çok materyal sunmaya özen gösterilmesi. Materyal çeşitliliği çok olunca her çocuk kendini yansıtan materyalleri seçecek ortaya çıkan ürünlerde özgün ve çocuğun benliğini yansıtan nitelikte olacaktır.

Haydi şimdi siz de çocukların önüne evde bulduğunuz materyalleri ve hamurları koyun ve diledikleri gibi oynamalarına fırsat verin. Biz kardeşimle beraber boncuklar, pullar, kapaklar, hamurlar ve hamur kalıplarını kullanarak bunları yaptık. Sizler de yaptıklarınızı  bizlerle paylaşabilirsiniz. Kendinize iyi bakın.